Giữa một cuộc sống vội vàng, hối hả, chạy đua với thời gian thì sự kiên nhẫn trở thành một trong những đức tính quý giá mà không phải ai cũng có được. Bài viết này, bạn đọc hãy cùng Shan Health tìm hiểu cụ thể kiên nhẫn là gì, vai trò của sự kiên nhẫn trong cuộc sống và một số cách để rèn luyện đức tính kiên nhẫn hiệu quả.
Kiên nhẫn là gì?
Kiên nhẫn là khả năng giữ bình tĩnh, kiểm soát tốt cảm xúc khi đối mặt với khó khăn, thử thách hoặc sự chậm trễ mà không tỏ ra khó chịu hay giận dữ. Nói một cách đơn giản, kiên nhẫn là trạng thái của sự chịu đựng trong những tình huống không mong muốn, là sự nỗ lực bền bỉ để vượt qua mặc kệ những trở ngại hay thách thức.
Kiên nhẫn không phải là sự chịu đựng mà là một sức mạnh nội tại, giúp mỗi chúng ta đối mặt với nghịch cảnh một cách vững vàng, không bị gục ngã. Nó liên quan mật thiết đến khả năng tự điều chỉnh và trí tuệ cảm xúc của mỗi người.
Ở góc độ tâm lý học, kiên nhẫn là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tinh thần. Khi chúng ta kiên nhẫn, não bộ có xu hướng giải phóng ít hormone gây căng thẳng hơn. Nhờ đó ta sẽ ít bị rơi vào trạng thái căng thẳng, bức bối, vội vàng khi có bất kỳ điều gì diễn ra không như ý.
Biểu hiện của sự kiên nhẫn
Tính kiên nhẫn của con người thường có thể nhận biết thông qua một số các biểu hiện như:
- Kiên nhẫn với chính bản thân: Là khi một người chấp nhận những thiếu sót của chính mình, cho phép bản thân có thời gian để học hỏi, trưởng thành mà không tự trách móc, nản lòng hay bỏ cuộc giữa chừng.
- Kiên nhẫn với người khác: Sự kiên nhẫn với người khác chính là bao dung, thấu hiểu và chấp nhận sự khác biệt của mọi người xung quanh, sẵn sàng chỉ dẫn cho họ thay vì cảm thấy bực dọc, cáu gắt khi mọi người không theo kịp hoặc làm sai ý mình.
- Kiên nhẫn với hoàn cảnh: Là khả năng chấp nhận những tình huống nằm ngoài tầm kiểm soát, giữ vững được tinh thần và tìm cách thích nghi thay vì than vãn, tức giận hay bỏ cuộc.
Tầm quan trọng của kiên nhẫn trong cuộc sống
Kiên nhẫn không chỉ là một đức tính tốt mỗi người nên có mà nó còn góp phần mang đến nhiều lợi ích trong cuộc sống, công việc, học tập.
Kiên nhẫn trong công việc và sự nghiệp
Trong công việc và sự nghiệp, tính kiên nhẫn giúp bạn có thể vượt qua khó khăn một cách hiệu quả, không bị căng thẳng bởi sự quá tải của công việc hay những đồng nghiệp khó tính. Sự kiên nhẫn đôi khi cũng góp phần giúp bạn xây dựng được mối quan hệ tốt đẹp với đồng nghiệp bằng việc lắng nghe ý kiến của họ để việc hợp tác diễn ra suôn sẻ hơn.
Khi có tính kiên nhẫn, bạn cũng sẽ bền bỉ theo đuổi mục tiêu ngay cả khi gặp khó khăn, trở ngại, khi mọi thứ diễn ra không như ý,…từ đó học được những bài học giá trị, giúp ích cho sự phát triển, thăng tiến trong sự nghiệp, học hành.
Kiên nhẫn trong mối quan hệ gia đình
Kiên nhẫn cũng là một đức tính cần có trong mỗi gia đình. Nó giúp những bậc làm cha mẹ bình tĩnh, nhẫn nại trong việc dạy dỗ con cái, chỉ dẫn cho con những điều sai, lẽ phải, hướng dẫn chúng đi đúng hướng bằng lời nói thay vì la mắng, đánh đập.
Trong cuộc sống vợ chồng, tính kiên nhẫn giúp cho mỗi người có thể lắng nghe và thấu hiểu nhau, từ đó giải quyết mâu thuẫn, xung đột một cách êm đẹp, giữ gìn được cuộc sống hòa thuận.
Kiên nhẫn trong học tập và phát triển bản thân
Quá trình học hỏi và hoàn thiện bản thân thì đức tính kiên nhẫn đóng vai trò vô cùng quan trọng. Khi kiên nhẫn, bạn sẽ không dễ dàng bỏ cuộc khi gặp một bài toán khó hay khi chưa thành thạo kỹ năng mới. Những người có tính kiên nhẫn sẽ tập trung vào trau dồi bản thân, tin tưởng vào chính mình và không ngừng cải thiện bản thân từng ngày.
Kiên nhẫn đối với sức khỏe tinh thần
Những người kiên nhẫn thường ít bị công việc, học tập hay áp lực cuộc sống làm căng thẳng, stress. Nhờ đó họ giảm được nguy cơ mắc các chứng bệnh tâm lý.
Biểu hiện của người có tính kiên nhẫn
Một người có tính kiên nhẫn khá dễ để nhận ra qua những biểu hiện, cách hành xử trong cuộc sống như:
Trong cách ứng xử hàng ngày
Người kiên nhẫn thường sẽ giữ được thái độ bình tĩnh, ôn hòa ngay cả khi gặp những tình huống gây khó chịu như kẹt xe, xếp hàng dài chờ đợi hay khi đối mặt với một lời chỉ trích. Họ có xu hướng lắng nghe nhiều hơn nói, suy nghĩ kỹ trước khi phản ứng và giải quyết xung đột một cách ôn hòa để tất cả mọi người không phải khó xử với nhau.
Trong công việc và học tập
Trong môi trường làm việc và học tập, người có tính kiên nhẫn là những người không ngại đối mặt với các nhiệm vụ phức tạp, cần nhiều thời gian để xử lý. Trong suốt quá trình thực hiện nhiệm vụ, họ luôn giữ được sự bình tĩnh, không nóng vội, không hấp tấp, từng bước, từng bước một giải quyết vấn đề.
Những người có tính kiên nhẫn, họ cũng không dễ nản lòng khi gặp thất bại, thay vào đó, họ sẽ xem xét lại vấn đề, tìm ra lỗi sai và thử lại. Họ sẵn sàng học hỏi từ sai lầm, thất bại và xem đó là một phần cần thiết của quá trình phát triển bản thân.
Làm thế nào để rèn luyện tính kiên nhẫn?
Rèn luyện đức tính kiên nhẫn không thể diễn ra trong ngày một, ngày hai mà là cả một quá trình dài không ngừng nỗ lực. Dưới đây là những việc bạn có thể làm để rèn luyện tính kiên nhẫn cho bản thân.
Tập thói quen chờ đợi và hoãn lại lợi ích trước mắt
Để rèn luyện tính kiên nhẫn, trước tiên bạn hãy bắt đầu từ những việc nhỏ nhặt như: Đợi đến cuối tuần mới xem tập phim mới yêu thích thay vì xem ngay khi phim vừa ra, kiên nhẫn giải xong một bài toán thay vì bỏ ngang vì khó, đợi đến khi đèn xanh mới chạy thay vì chạy ngay những giây cuối cùng của đèn đỏ,… Chính những điều tưởng chừng nhỏ nhặt này sẽ rèn luyện cho não bộ bạn quen với việc chờ đợi, nhẫn nại thay vì thực hiện ngay tức thì chỉ vì những lợi ích nhỏ, sự thỏa mãn trước mắt.
Thực hành chánh niệm
Thực hành chánh niệm (mindfulness) là một phương pháp rất hiệu quả để bạn bắt đầu rèn luyện tính kiên nhẫn. Khi thực hành chánh niệm, bạn sẽ học cách quan sát suy nghĩ và cảm xúc của mình một cách không phán xét.
Ngoài ra, việc dành 5-10 phút mỗi ngày để ngồi yên và tập trung vào hơi thở có thể giúp bạn bình tĩnh hơn, kiểm soát cảm xúc tốt hơn, từ đó giảm bớt những phản ứng bốc đồng, chưa kịp suy nghĩ. Đây là những bước đầu tiên để rèn luyện tính kiên nhẫn.
Xác định mục tiêu rõ ràng và chia nhỏ kế hoạch
Thay vì đưa ra một mục tiêu quá lớn khiến bạn cảm thấy choáng ngợp, khó thực hiện, dễ nản lòng. Hãy xác định chính xác mục tiêu, chia nhỏ mục tiêu thành nhiều cột mốc cụ thể để dễ dàng quản lý và thực hiện từng bước một. Việc hoàn thành từng bước nhỏ sẽ tạo ra cảm giác tiến bộ và duy trì động lực cho bạn mỗi ngày để thực hiện mục tiêu lớn đã đặt ra.
Quản lý thời gian
Khi bạn kiểm soát được thời gian của bạn thân, phân chia nó một cách khoa học, hợp lý và nghiêm túc thực hiện nhiệm vụ, công việc đúng từng khung giờ. Bạn sẽ thấy mình làm được nhiều việc hơn, tránh được tình trạng vội vã, hấp tấp khi bị thiếu thời gian dẫn đến làm việc hời hợt, kém hiệu quả.
Học cách kiểm soát cảm xúc
Trước tiên bạn cần nắm rõ những tác nhân, yếu tố và tình huống nào sẽ dễ làm bạn nổi nóng, mất bình tĩnh. Khi đã xác định được chúng, hãy chuẩn bị sẵn một kế hoạch ứng phó, ví dụ như hít thở sâu, đếm đến mười, hoặc tạm thời rời khỏi đó.
Những việc này sẽ giúp bạn có thời gian để suy nghĩ, hạn chế đưa ra những phản ứng thái quá, bốc đồng, mất bình tĩnh. Bạn sẽ dần chuyển từ phản ứng theo bản năng sang phản hồi một cách có ý thức, và dần rèn luyện được tính kiên nhẫn.
Ngưng sống vội vã
Cuộc sống hiện đại thường có xu hướng thúc ép chúng ta phải làm mọi thứ thật nhanh chóng, vội vã. Chính điều này đôi khi vô tình khiến ta trở nên hấp tấp, nóng vội, thiếu nhẫn nại trong mọi việc.
Để rèn luyện tính kiên nhẫn, trước tiên bạn cần ngưng sống một cách vội vã. Hãy cho phép bản thân sống chậm lại bằng cách thưởng thức một bữa ăn mà không dùng điện thoại, đi dạo trong công viên, đọc một cuốn sách,… Khi ngưng vội vã, nghĩa là bạn đang tạo ra không gian để sự kiên nhẫn được nảy nở một cách tự nhiên và biến nó thành thói quen, đức tính của chính mình.
Lời kết
Qua những thông tin Shan Health vừa cung cấp trong bài viết trên, mong rằng bạn đọc đã giải đáp được kiên nhẫn là gì, vai trò của sự kiên nhẫn trong cuộc sống và những cách để rèn luyện đức tính kiên nhẫn hiệu quả.
