Tổng Hợp Các Huyệt Trên Cơ Thể Người & Tác Dụng Cần Biết

Trên cơ thể người có rất nhiều huyệt đạo, trong có đó những huyệt đạo thường được dùng để điều trị bệnh theo các phương pháp Đông y. Các huyệt trên cơ thể người có vị trí khác nhau và tác dụng riêng biệt. Để xác định được các huyệt trên cơ thể và tác dụng của nó, bạn đọc hãy cùng Shan Health theo dõi bài viết sau đây.

Các huyệt trên cơ thể là gì?

Theo Đông y, huyệt là nơi thần khí hoạt động ra vào, có liên quan đến các đường kinh mạch và tạng phủ mà nó phụ thuộc. Nhờ vậy mà các huyệt trên cơ thể người được áp dụng trong chuẩn đoán và điều trị bệnh của đường kinh mà nó phụ thuộc vào.

Theo nhiều ghi chép Đông y có đến 365 huyệt đạo trên cơ thể, trong đó có 257 tiểu huyệt và 108 đại huyệt. 108 huyệt đạo trên cơ thể gồm 36 tử huyệt. Trong khi đó, theo báo cáo Danh mục châm cứu bấm huyệt tiêu chuẩn Quốc tế của WHO năm 1991, cho biết có tổng cộng 361 huyệt đạo trên cơ thể người, các huyệt trên cơ thể chủ yếu nằm trên 12 đường kinh mạch chính.

Các huyệt đạo ở trên cơ thể người có ý nghĩa và công dụng gì?

Vì các huyệt trên cơ thể có liên hệ mật thiết với các cơ quan, kinh mạch, tuần hoàn máu, hệ thần kinh và các bệnh lý của cơ thể, nên nó được dùng để chuẩn đoán và điều trị một số bệnh như.

• Hệ thống cơ – gân – khớp: Các huyệt đạo vùng gân cơ khớp xương được kết nối với nhau qua dây thần kinh, khi bấm các huyệt ở vị trí này sẽ giúp giảm đau nhức, thư giãn cơ, tăng tính linh hoạt của cơ và cải thiện quá trình đàn hồi.
• Chuẩn đoán các bệnh lý: Các huyệt trên cơ thể giúp chuẩn đoán các bệnh liên quan đến kinh lạc và tạng phủ tương ứng với nó. Huyệt chính là cửa ngõ khiến ngoại tà xâm nhập nếu các chính khí không khỏe. Những bệnh lý của kinh lạc hay tạng phủ cũng ảnh hưởng và biểu hiện thông qua huyệt như thay đổi màu sắc, hình thái, nhiệt độ,… vì vậy mà nó có thể giúp chuẩn đoán bệnh liên quan đến kinh lạc và tạng phủ tương ứng.
• Phòng và điều trị bệnh: Huyệt là nơi tiếp nhận các kích thích khác nhau, tác động lên huyệt với một lực thích hợp có thể làm điều hòa rối loạn bệnh lý, thiết lập trạng thái sinh lý bình thường của cơ thể. Tác dụng của huyệt sẽ gồm tác dụng của đường kinh và toàn thân.

Tổng hợp các huyệt trên cơ thể người và tác dụng

Trong số vô vàn các huyệt trên cơ thể, mỗi huyệt đều có tác dụng của nó. Trong đó có một số huyệt thường được sử dụng, có hiệu quả điều trị và phòng bệnh cao, tương ứng với những điểm quan trọng trên cơ thể người. Dưới đây là tổng hợp một số huyệt đạo trên cơ thể được chia theo từng vùng và tác dụng của nó.

Các huyệt đạo ở đầu, cổ thường dùng

Các huyệt trên cơ thể người vùng đầu, cổ đóng vai trò quan trọng trong việc điều khiển các hoạt động của cơ thể.

Dưới đây là một số huyệt ở đầu, cổ thường dùng:

Các huyệt đạo	Vị trí	Tác dụng
Dương bạch (Kinh Đởm)	Nằm ở trên cơ trán, tính từ giữa cung lông mày đi lên	Điều trị nhức đầu, liệt dây thần kinh số VII ngoại biên, viêm màng tiếp hợp, lẹo, viêm tuyến lệ
Ấn đường (Ngoài kinh)	Nằm giữa 2 đầu của 2 cung lông mày	Chữa sốt cao, chảy máu cam, nhức đầu, xoang trán
Tình minh (Bàng quang kinh)	Nằm ở chỗ lõm cạnh góc trong mi mắt trên 2mm	Chữa chắp mắt, viêm tuyến lệ, viêm màng tiếp hợp, liệt VII ngoại biên
Toán trúc (Bàng quang kinh)	Nằm ở chỗ lõm đầu trong cung lông mày	Chữa các bệnh liên quan đến mắt, liệt VII ngoại biên, đau nhức đầu
Ty trúc không (Tam tiêu kinh)	Nằm ở chỗ lõm ngoài cung lông mày	Chữa các bệnh về mắt, đầu, liệt VII ngoại biên
Ngư yêu (Ngoài kinh)	Nằm ở giữa điểm cung lông màu	Thường dùng điều trị liệt VII ngoại biên và các bệnh về mắt
Thái dương (Ngoài kinh)	Nằm ở cuối lông màu hoặc đuôi mắt đo ra sau một thốn, huyệt ở chỗ lõm trên xương thái dương	Thường dùng để chữa nhức đầu, viêm màng tiếp hợp, đau răng
Nghinh hương (Đại trường kinh)	Từ chân cánh mũi đo ra ngoài 4mm hoặc dóng đường thẳng	Trị viêm mũi dị ứng, ngạt mũi, chảy máu cam và liệt VII ngoại biên
Nhân trung (Mạch Đốc)	Nằm ở giao điểm 1/3 trên và 2/3 dưới của rãnh nhân trung	Chữa ngất, choáng, sốt cao co giật liệt dây VII
Địa thương (Kinh Vị)	Nằm ở phía ngoài khóe miệng 4/10 thốn	Chữa liệt dây VII, đau răng
Hạ quan (Kinh Vị)	Nằm ở phần lõm là điểm chính giữa của khớp thái dương hàm, ngang nắp tai	Chữa điếc tai, ù tai, liệt VII ngoại biên, viêm khớp thái dương hàm
Giáp xa (Kinh Vị)	Huyệt nằm ở hai bên má phần xương hàm dưới. Bạn hãy khép miệng, cắn chặt răng, huyệt Giáp Xa chính là phần nhô lên của cơ cắn	Chữa đau răng, cấm khẩu, đau dây thần kinh số V
Thừa khấp (Kinh Vị)	Nằm ở hõm dưới ổ mắt (đo từ giữa mi mắt xuống dưới khoảng 0.7 thốn)	Chữa viêm màng tiếp hợp, chắp và lẹo, liệt dây VII ngoại biên
Liêm tuyền (Mạch Nhâm)	Nằm ở chính giữa bờ trên sụn giáp trạng, trên lăng chỉ ngang cuống hầu cách tầm 0.2 thốn. Để xác định chính xác bạn cần ngước đầu lên	Chữa vấn đề nói khó, nói ngọng, câm, mất tiếng, nuốt khó
Ế phong (Tam tiêu kinh)	Nằm ở chỗ lõm giữa xương hàm dưới và xương chũm. Ấn dái tai xuống tới đâu là huyệt ở vị trí đó	Chữa liệt dây VII, điếc tai, viêm tuyến mang tai, ù tai, rối loạn tiền đình
Bách hội (Đốc mạch)	Nằm ở giữa đỉnh đầu – nơi giao nhau giữa hai đường vuông góc từ đỉnh vành tai đến giữa đầu	Chữa sa trực tràng, trị đau đầu, cảm cúm, trĩ, sa sinh dục
Tứ thần thông (Ngoài kinh)	Gồm 4 huyệt ở 4 hướng quanh huyệt Bách hội cách khoảng 1 thốn	Điều trị cảm cúm, đau đỉnh đầu,…
Đầu duy (Kinh Vị)	Nằm ở góc trán trên, giữa khe khớp xương trán và xương đỉnh	Điều trị đau dây V, ù tai, liệt dây VII, đau răng
Quyền liêu (Tiểu trường kinh)	Thẳng dưới khóe mắt ngoài, chỗ lõm ở dưới xương gò má	Chữa đau dây V, đau răng, liệt dây VII
Phong trì (Kinh Đởm)	Giữa xương chẩm và đốt sống cổ I đo ngang ra 2 thốn, huyệt sẽ nằm ở phía sau tai, chỗ lõm phía ngoài cơ thang, phía sau cơ ức đòn chũm	Trị đau vai gáy, tăng huyết áp, các bệnh về mắt, cảm, nhức đầu

Các huyệt đạo ở vùng tay và chân thường dùng

Các huyệt trên cơ thể ở vùng tay và chân thường có liên kết chặt chẽ với hệ thống kinh mạch, khí huyết và xương khớp. Massage bấm huyệt các vị trí này giúp đả thông kinh lạc vai gáy, body

• Những huyệt trên cơ thể ở vùng tay

Các huyệt đạo	Vị trí	Tác dụng
Huyệt Nội quan	Nằm trên cổ tay, cách lằn chỉ tay khoảng 2 thốn ở giữa gân cơ gan tay lớn và bé	Chữa đau khớp cổ tay, trị mất ngủ, đau dây thần kinh giữa
Huyệt Khúc trì	Gấp khuỷu tay 45 độ, huyệt ở phía bên ngoài nếp gấp của khuỷu	Chữa đau dây thần kinh quay, liệt chi trên, sốt, viêm họng, đau khớp khuỷu
Huyệt Thái Uyên	Nằm ở trên lằn chỉ cổ tay tại phần lõm trên động mạch tay quay bên ngoài gân cơ gan tay lớn	Chữa ho, ho ra máu, viêm phế quản, viêm họng, hen, đau dây thần kinh liên sườn
Huyệt Thống lý	Từ lằn chỉ cổ tay đo lên 1 thốn, huyệt nằm ở giữa gân cơ trụ trước và cơ gấp nông với các ngón tay	Điều trị rối loạn thần kinh tim, tăng huyết áp, mất ngủ, đau khớp cổ tay, chân, đau thần kinh trụ
Huyệt Thần Môn	Huyệt nằm ở trên lằn chỉ cổ tay, ở phần lõm sát bờ ngoài gân cơ trụ trước và góc ngoài bờ trên xương trụ	Chữa đau khớp khuỷu, cổ tay, trị đau nửa đầu, đau mỏi cổ vai gáy, cảm mạo, sốt
Huyệt Dương Trì	Huyệt nằm trên lằn chỉ cổ tay nhưng ngoài gân cơ duỗi chung	Chữa đau khớp cổ tay, nhức nửa đầu, ù tai, cảm, điếc tai
Huyệt Hợp cốc	Nằm trên mu bàn tay ở chính giữa khe kết nối ngón cái và ngón trỏ	Chữa đau đầu, ù tai, trị mất ngủ, sốt cao, đau răng hàm trên, ho
Huyệt Bát tà	Có 8 huyệt nhỏ nằm ở giữa các ngón tay trên đường tiếp giáp da gan tay và mu tay	Chữa viêm khớp bàn tay, cước tay
Huyệt Thập tuyên	Nằm ở đầu ngón tay, ở đỉnh cao nhất cách đầu móng tay khoảng 2mm	Chữa sốt cao, co giật

• Các huyệt trên cơ thể ở vùng chân

Các huyệt đạo	Vị trí	Tác dụng
Túc tam lý	Nằm dưới mắt gối ngoài khoảng 3 thốn, phía ngoài xương mác khoảng 1 khoát ngón tay	Trị đau khớp gối, đau thần kinh tọa, kích thích tiêu hóa, trị đau dạ dày, đầy bụng, khó tiêu, và là huyệt cường tráng cơ thể khi châm cứu, xoa bóp
Dương lăng tuyền	Ở chỗ lõm giữa đầu trên xương chày và xương mác	Trị đau khớp gối, đau thần kinh tọa, nhức nửa đầu, đau vai gáy, co giật và đau thần kinh liên sườn
Tam âm giao	Sau mắt cá chân trong khoảng 6.5cm, từ lồi cao của mắt cá xương chày đo lên trên 3 thốn, huyệt nằm ở bờ sau trong xương chày 1 khoát ngón tay	Trị các bệnh lý ở nữ giới, mất ngủ,…
Thái Khê	Nằm ở phía sau mắt cá chân trong, vùng lõm gần gót chân cách mắt cá khoảng nửa thốn	Trị đau khớp cổ chân, trị mất ngủ, ù tai, hen phế quản, rối loạn kinh nguyệt,…
Côn Lôn	Nằm ở cách mắt cá chân ngoài khoảng nửa thốn	Trị đau lưng, đau khớp cổ chân, nhức đầu ở sau gáy, cảm sốt
Thái Xung	Nằm ở khe ngón chân 1 và 2 đo lên khoảng 1.5 thốn gần về phía mu bàn chân	Trị đau đỉnh đầu, tăng huyết áp, viêm màng tiếp hợp, thống kinh
Dũng Tuyền	Nằm ở lõm dưới gan bàn chân ở điểm 1/3 từ ngón chân xuống  gót chân	Trị chứng động kinh, mất ngủ, đau bụng, đau giữa đỉnh đầu,…
Giải khê	Ở giữa nếp gấp cổ chân, chỗ lõm giữa gân cơ duỗi dài ngón cái và gân cơ duỗi chung ngón chân	Trị đau khớp cổ chân, đau dây thần kinh tọa, liệt chi dưới
Bát phong	8 huyệt ngay kẽ các đốt ngón chân của 2 bàn chân	Trị viêm đốt bàn ngón chân và cước chân

Các huyệt trên cơ thể vùng thượng vị – lưng thường dùng

Các huyệt đạo	Vị trí	Tác dụng
Trung quản	Từ rốn đo lên 4 thốn, huyệt nằm  ở trên đường trắng giữa trên rốn	Trị đau vùng thượng vị, nôn, táo bón, đau dạ dày, nấc
Thiên khu	Từ rốn đo ngang ra 2 thốn	Trị rối loạn tiêu hóa, cơn đau dạ dày, nôn mửa, cơn đau do co thắt đại tràng
Can du	Từ giữa đốt sống DIX – DX đo ngang ra 1.5 thốn	Trị chứng đầy bụng, nhức đầu, đau dạ dày
Đởm du	Từ giữa đốt sống DX – DXI đo ngang ra 1.5 thốn	Trị đầy bụng, tăng huyết áp, nhức đầu,…
Tỳ du	Từ giữa đốt sống DXI – DXII đo ngang ra 1.5 thốn	Trị đau dạ dày, đầy bụng, chậm tiêu, rối loạn tiêu hóa
Vị du	Từ giữa đốt sống DXII – LI đo ngang ra 1.5 thốn	Trị đau dạ dày, đầy bụng, chậm tiêu, rối loạn tiêu hóa

Các huyệt vùng hạ vị – thắt lưng – cùng thường dùng

Các huyệt đạo	Vị trí	Tác dụng
Quan nguyên	Nằm thẳng dưới rốn 3 thốn	Trị một số bệnh về đau bụng dưới, tiêu chảy, tiểu buốt, đau bụng kinh
Khí hải	Nằm ở dưới lỗ rốn khoảng 1.5 tấc	Trị các bệnh về đường sinh dục, kinh nguyệt, đau bụng, huyết áp
Trung cực	Nằm ở giữa rốn và xương mu	Trị các bệnh liên quan đến thận, một số bệnh phụ nữ
Khúc cốt	Nằm ở dưới huyệt Trung cực khoảng 1 thốn	Trị viêm bàng quang, thoát vị đĩa đệm xương chậu,…
Thận du	Từ giữa đốt sống LII – LIII đo ngang ra 1,5 thốn	Trị đau lưng, đau thần kinh tọa, ù tai, điếc tai, giảm thị lực
Mệnh môn	Giữa liên đốt sống LII – LIII	Trị đau lưng, bệnh về thận như tiểu tiện không kiểm soát
Huyệt phong môn	Từ mỏm gai đốt sống eo lưng thứ 2 đo ngang ra ngoài khoảng 1.5 thốn	Điều trị các chứng ho, cảm cúm, đau vai gáy

Bản đồ các huyệt trên cơ thể người và những phương pháp Đông y phổ biến

Dưới đây là bản đồ các huyệt đạo trên cơ thể người:

Sau khi đã nắm bắt được các huyệt trên cơ thể người, tác dụng và vị trí của nó thì bạn có thể áp dụng những thao tác sau để thư giãn, trị liệu một cách hiệu quả.

• Kỹ thuật xoa, day: Bạn hãy sử dụng 2 đầu ngón tay hoặc gan bàn tay để tạo lực, sau đó xoay theo hình xoắn ốc lên các huyệt massage. Trong khi xoa bạn hãy dùng lục nhẹ nhàng và phân tán lực đều rồi mới day mạnh dần để tác động sâu hơn.
• Kỹ thuật ấn, bấm: Dùng ngón cái hoặc gốc gan bàn tay ấn, bấm vào vị trí huyệt.
• Kỹ thuật niết: Với kỹ thuật này bạn hãy dùng đầu ngón tay cái hoặc gốc gan bàn tay nhưng miết với lực vừa và mạnh xung quanh các huyệt trên cơ thể.
• Kỹ thuật xát: Bạn hãy dùng thịt của gan bàn tay chà xát lên cơ thể với lực từ nhẹ đến mạnh theo 1 chiều nhất định, di chuyển quanh vị trí đau đến khi cảm giác nó nóng lên.

Lời kết

Như vậy là Shan Health và bạn đọc đã cùng nhau tìm hiểu về các huyệt trên cơ thể người, đặc biệt là những huyệt đạo quan trọng và tác dụng của nó. Hy vọng qua bài viết bạn có thể nhận biết vị trí và tác dụng của từng huyệt và một số phương pháp bấm huyệt phổ biến.