Thiền chánh niệm giúp cải thiện sức khỏe thể chất và cả tình thần. Vậy thiền chánh niệm là gì? Lợi ích và cách tập thiền như thế nào? Hãy theo dõi bài viết dưới đây của shanhealth.vn để biết thiền chánh niệm là gì nhé.
Thiền chánh niệm là gì?
Thiền chánh niệm là gì? Thiền chánh niệm (hay còn gọi là thiền vipassana) là một phương pháp thiền từ Phật giáo, nhằm mục đích phát triển sự nhận thức hoặc ý thức sâu sắc về bản thân và thế giới xung quanh. Thuật ngữ “chánh niệm” trong tiếng Pali có nghĩa là “ý thức chính xác” hoặc “nhận biết thực tế”.
Trong thiền chánh niệm, người thiền tập trung vào việc quan sát các hiện tượng trong tâm trí và cơ thể mà không phán xét hoặc gắn kết với chúng. Qua việc luyện tập, người thiền học cách nhận biết và chấp nhận mọi trạng thái tâm trí và cơ thể mà không dính vào chúng. Điều này giúp họ phát triển sự nhận thức, tăng cường sự tỉnh táo và giảm bớt sự rối loạn và căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày.
Lợi ích khi thực hành thiền chánh niệm
Thiền chánh niệm là phương pháp rèn luyện và cải thiện sức khỏe tinh thần, thể chất rất tốt. Luyện tập thiền chánh niệm thường xuyên sẽ giúp bạn nhận được nhiều lợi ích như sau:
- Giảm căng thẳng: Phương pháp thiền chánh niệm đã được chứng minh là giảm căng thẳng hiệu quả, giúp giảm triệu chứng căng thẳng ở người khỏe mạnh cũng như các rối loạn tâm thần và thể chất như lo lắng, trầm cảm và đau mãn tính.
- Nhịp tim chậm hơn: Nghiên cứu đã chỉ ra rằng thực hành thiền chánh niệm có thể làm chậm nhịp tim, đặc biệt là có lợi cho tim mạch. Người thực hành thiền chánh niệm thường có nhịp tim ổn định hơn và kết quả tốt hơn trong kiểm tra chức năng tim mạch.
- Cải thiện khả năng miễn dịch: Thực hành thiền chánh niệm cũng được liên kết với việc cải thiện khả năng miễn dịch của cơ thể. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng người tham gia khóa học thiền chánh niệm có chức năng miễn dịch tăng cao hơn so với nhóm tập thể dục.
- Ngủ ngon hơn: Thiền chánh niệm cũng có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ và hỗ trợ điều trị các rối loạn giấc ngủ. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng thiền chánh niệm có thể cải thiện đáng kể chất lượng giấc ngủ.
Cách thực hành thiền chánh niệm hiệu quả
Ngoài thắc mắc thiền chánh niệm là gì? Nhiều người cũng rất quan tâm đến cách ngồi thiền chánh niệm hiệu quả. Thực hành ngồi thiền chánh niệm khá đơn giản và bạn có thể thực hiện ở bất kỳ nơi nào. Dưới đây là các bước cơ bản để bắt đầu thực hành thiền chánh niệm.
Bước 1: Chọn địa điểm và tư thế
- Chọn một nơi yên tĩnh và thoải mái, có thể là phòng khách, phòng ngủ hoặc ngoài trời.
- Ngồi thoải mái trong một tư thế ổn định nhưng không cứng nhắc, có thể là ngồi hoặc nằm. Đảm bảo lưng thẳng và cơ thể thoải mái.
Bước 2: Chú ý đến tư thế thiền
- Đảm bảo lưng thẳng, vai và đầu tự nhiên nằm thoải mái.
- Đặt tay song song với thân trên, có thể đặt lên đùi hoặc đầu gối.
- Hướng ánh mắt nhìn xuống hoặc nhắm mắt.
Bước 3: Bắt đầu tập thiền
- Bắt đầu bằng cách tập trung vào hơi thở hoặc cảm nhận các giác quan trong cơ thể.
- Thực hiện hít thở sâu và chú ý đến cảm giác của từng hơi thở khi chảy vào và ra khỏi cơ thể.
- Khi tâm trí lạc quan và ổn định, tiếp tục tập trung vào hơi thở và cảm nhận mỗi hơi thở.
Bước 4: Thả lỏng và cho phép suy nghĩ tự do
- Nếu tâm trí bắt đầu lạc quan hoặc lang thang, không cần phải cố gắng kiểm soát. Hãy cho phép chúng đi và rồi nhẹ nhàng đưa sự chú ý trở lại vào hơi thở.
Bước 5: Kết thúc
- Sau khoảng 3 – 5 phút (hoặc lâu hơn nếu bạn muốn), nhẹ nhàng mở mắt và chú ý đến âm thanh và cảm xúc xung quanh.
- Ngồi yên một lúc và quyết định những gì bạn sẽ làm tiếp theo trong ngày.
Ngoài các bước cơ bản kể trên, bạn cũng có thể thực hành thiền chánh niệm qua các cách sau đây:
- Nấu ăn: Thời gian nấu ăn thường ít bị làm phiền và đòi hỏi sự tập trung. Điều này làm cho việc nấu ăn trở thành thời điểm lý tưởng để thực hành thiền chánh niệm. Lắng nghe âm thanh của các hoạt động nấu nướng hoặc tập trung vào cảm giác của các nguyên liệu.
- Đánh răng: Thời điểm đánh răng là cơ hội tốt để thực hành thiền. Hãy tập trung vào việc đánh răng bằng cách cảm nhận vị kem đánh răng, chiếc lông của bàn chải và cảm giác di chuyển của tay.
- Lái xe: Trong khi lái xe, hãy tắt nhạc và chú tâm đến cảm giác của cơ thể khi ở trong xe, sự thích nghi với ghế và những suy nghĩ và cảm xúc hiện tại.
- Ăn uống: Khi ăn, hãy thực hành ăn chánh niệm bằng cách ăn chậm và tận hưởng từng miếng thức ăn. Ví dụ, cầm một miếng trái cây và quan sát hình dáng, mùi vị trước khi đặt vào miệng và cảm nhận từng miếng khi nhai.
Shan Health vừa giải đáp thắc mắc cho bạn đọc về thiền chánh niệm là gì? Lợi ích và cách tập thiền. Thiền chánh niệm rất dễ tập, điều quan trọng là bạn cần tập trung vào việc thiền thì hiệu quả sẽ tốt hơn.
